سواد مکمل های غذایی

پيش از مصرف مکمل‌هاي غذايي، بروشور آنها را به دقت مطالعه کنيد و مطمئن شويد که مطالب نوشته شده در آن را به طور کامل متوجه شده ايد. در صورت داشتن هرگونه سئوال و يا ابهام در بخشي از اين مطالب، مي توانيد از متخصصين مربوطه راهنمائي بگيريد.

به خاطر داشته باشيد که برچسب‌هاي مکمل‌هاي غذايي بايد شامل نام، اطلاعات شرکت توليد و يا توزيع کننده، مجوز وزارت بهداشت و يا برچسب سلامت باشد. براي کسب اطلاعات بيشتر در مورد مکملي که قصد مصرف آن را داريد، با نمايندگان يا شرکت‌هاي توليد يا توزيع کننده تماس بگيريد تا مطمئن شويد که آيا اين شرکت مي تواند:

1- اطلاعاتي را براي حمايت و پشتيباني از اثرات ادعا شده محصولاتش ارائه دهد.

2- مي تواند اطلاعاتي مربوط به ايمني يا اثر بخشي مواد موجود در محصول را با شما به اشتراک بگذارد.

3-آيا تاکنون گزارشي مبني بر عوارض جانبي و نامطلوب مرتبط با مصرف اين محصولات از مصرف کنندگان، دريافت کرده است یا خیر؟

ممکن است فکر کنيد: "حتي اگر اين محصولي به من کمکي نکند، حداقل ضرري براي من نخواهد داشت." تصور نکنيد که اين مطلب هميشه درست است. برخي از مواد تشکيل دهنده مکمل‌ها از جمله مواد مغذي و ترکيبات گياهي، براساس فعاليت آن‌ها در بدن مي توانند سمي باشند. بعضي از محصولات ممکن است در صورت مصرف زياد يا مصرف طولاني يا در ترکيب با برخي مواد ديگر، زيان آور و دارای عوارض جانبی شدید باشند.

به خاطر داشته باشيد که قبل از مصرف هرگونه مکمل غذايي، با متخصصين مربوطه (شامل پزشک یا متخصص تغذیه) مشورت کنید. متخصصين مي توانند در مورد اينکه آيا مصرف يک مکمل خاص، براي شما بي خطر است يا اينکه مصرف آن متناسب با نيازهاي فعلي شماست، شما را راهنمايي کنند و درصورت لزوم بر اساس بررسي‌ها و آزمايشات انجام شده کلینیکی، نیاز واقعی بدن شما را مشخص کرده و بر آن اساس، مکمل لازم، میزان مصرف و طول دوره مصرف را برای شما مشخص کنند. همچنین، آنها می‌توانند با توجه به داروهای مصرفی فعلی شما، احتمال تداخل بین اثر مکمل غذایی- دارو را برای مشا مشخص کرده و در صورت نیاز، نسخه را تغییر دهند. لازم است برای ادامه مصرف نیز با متخصصان مشورت کنید.

اگر مطلبي در ارتباط با مکمل‌هاي غذايي خوانده يا شنيديد و بخشي از آن را متوجه نشده ايد، از متخصصين سئوالات و ابهامات خود را پرسيده و از آن‌ها براي درک بهتر اين مطالب راهنمائي بگيريد. اجازه دهيد تا متخصصين به شما در زمينه کسب اطلاعات درست و معتبر در خصوص مکمل‌های غذایی کمک کنند.

قبل از خرید و مصرف هر نوع مکمل غذایی ، سعی کنید از طرق مختلف، از متخصصان و منابع علمی‌معتبر، در مورد مکمل غذایی موردنظر بیشتر بیاموزید. به بيان ديگر، برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع مکمل‌هاي غذايي، منابع غذايي طبيعي محتوي اين مکمل‌ها، عوارض مصرف بيش از حد، عوارض و تداخلات دارویی، شرايط نگهداري و نحوه مصرف آنها و روش‌هاي بررسي و تعيين نياز واقعي بدن به اين مکمل‌ها اقدام نمايد. از متخصصان سوال کنيد که اين محصول براي چيست؟ چه مزايايي براي من دارد؟ چگونه، چه وقت و براي چه مدت بايد آن را مصرف کنم؟ آيا اين مکمل براي من بدون عارضه و بي خطر است؟ برای جايگزيني يک مکمل غذایی يا داروهاي تجويز شده با مکمل‌هاي جديد احتياط کنيد. حتماً با متخصصين مشورت کنيد. در نظر داشته باشید که شما و متخصصين تيمي هستيد که براي رسيدن به يک هدف مشترک ((سلامتي شما)) تلاش مي کنيد. در صورت بروز هرگونه مشکل يا عارضه جانبي احتمالی، سئوالات خود را از آنها بپرسيد. اين متخصصان، حتي اگر بلافاصله پاسخي براي سوالات شما نداشته باشند، به جديدترين تحقيقات پزشکی در مورد مکمل‌هاي غذايي دسترسي داشته و می‌توانند در اختیار شما قرار دهند. متخصصين مي توانند شما را درباره اينکه آيا مصرف يک مکمل غذایی خاص براي شما بي خطر است يا اينکه اين محصول متناسب با نياز شماست یا خیر؟ راهنمايي نمايند.

از آنجایی که ویتامین‌های گروه ب محلول در آب هستند، در بدن ذخیره نمیشوند و اگر بیشتر از حد مورد نیاز مصرف شوند، روزانه از بدن دفع می‌شوند. از طرفی می‌بایست هر روز به مقدار لازم از این ویتامین مصرف کنیم تا دچار کمبود نشویم.

برخی از علائم کمبود ویتامین‌های گروه ب :

زخم شدن زبان، کج خلقی و زودرنجی، گیجی، احساس افسردگی، تشنج و...

برخی از منابع ویتامین ب :

سیب زمینی، گوجه فرنگی ، کلم بروکلی ،سیر ، هویج ، قارچ ، اسفناج ،چغندر ، کرفس ،موز، فلفل ، مارچوبه ،عدس،پنیر ، شیر ،تخم مرغ ، جگر ، بوقلمون ،سینه مرغ، ماهی تن

عوارض جانبی :

علیرغم اینکه ویتامین‌های گروه ب محلول در آب هستند و مقادیر اضافی در بدن ذخیره نمی‌شوند، اما مصرف بیش از حد مکمل‌های شامل ویتامین‌های B مانند قرص و آمپول ب کمپلکس می‌تواند باعث ایجاد عوارضی برای بدن شود و خطراتی برای سلامتی آنها داشته باشد .

برخی از عوارض جانبی مصرف زیاد ویتامین‌های گروه ب عبارتند از تاری دید ، تهوع ، استفراغ ،بی حسی اندام‌ها ، مشکلات پوستی ، مشکلات کبدی و...

کلسیم یکی از مواد معدنی مهم در حفظ سلامت بدن است که برای سلامتی استخوانها و دندانها ، عملکرد سیستم عصبی ،قلب و..ضروری است.

منابع غذایی حاوی کلسیم:

سبزیجات با برگ سبز تیره مانند اسفناج ،لوبیا چیتی ، مرکبات مانند پرتقال ،سویا ، بادام ، بادام زمین ، گردو ، شیر و لبنیات و....

عوارض مصرف زیاد:

مصرف بیش از حد کلسیم می‌تواند منجر به موارد زیر شود :

اختلالات گوارشی(تهوع، استفراغ، یبوست و...)

خواب آلودگی

ضعف عضلانی

تکرر ادرار

افت یا افزایش ناگهانی ضربان قلب

افزایش خطر آترواسکلروزیس(تصلب شرائین)

سنگ کلیه و....

پیش از تهیه و مصرف مکمل کلسیم با پزشک یا متخصصین تغذیه مشورت نمایید.

برخی از کارکردهای سلنیوم در بدن :

سلنیوم یکی از مواد معدنی مهم در حفظ سلامت بدن ، تقویت سیستم ایمنی و حفظ و سلامت پوست و مو می‌باشد . دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد رادیکال‌های آزاد دارد و در تقویت سیستم ایمنی موثر اسیت.
منابع غذایی حاوی سلنیوم:

غلات ، حبوبات ، آجیل و مغزها ، قارچ ، گوشت ، مرغ ، ماهی ، خرچنگ و.....

عوارض مصرف زیاد:

مصرف بیش از حد سلنیوم می‌تواند سمی‌باشد و منجر به موارد زیر شود :

خستگی

ریزش مو

بوی بد دهان

اختلالات گوارشی(تهوع، استفراغ و...)

اختلال در تمرکز

تحریک پذیری

سیروز کبدی و.....

جهت پیشگیری از هرگونه عوارض جانبی و حفظ سلامتی خود ،؛یش از خرید و مصرف مکمل غذایی سلنیوم با پزشک یا متخصصین تغذیه مشورت نمایید.

برخی از منابع ویتامین آ :

میوه‌ها و سبزیجات ( مانند هویج ، کدو ،طالبی ، زرد آلو ، کلم سیب زمینی، انبه ، گریپ فروت ، کاهو ، گوجه فرنگی ، سبزی‌های با برگ تیره مثل اسفناج و.. ) ، لوبیا ، مرزنجوش ، جوی دوسر ، پاپریکا ، شیر ، پنیر ، خامه ، مارگارین ،زرده تخم مرغ ، جگر ، بوقلمون و...

عوارض مصرف زیاد:

مصرف بیش از حد ویتامین آت می‌تواند منجر به عوارض مختلفی شود .برخی از عوارض عبارتند از :

خستگی ، خواب آلودگی ، کاهش اشتها ، درد شکم ،تغییرات در هوشیاری ،بیماری‌های کبد ، یرقان ،تغییرات بینایی ، تغییرات پوستی مثل پوسته پوسته شدن پوست، ریزش مو و...

برخی از علائم کمبود روی:

عفونت‌های مکرر

ریزش مو

بی‌اشتهایی

مشکلات در حس بویایی و چشایی

زخم‌های پوستی و طول کشیدن ترمیم زخم‌ها

اختلالات باروری

کند شدن رشد

عوارض مصرف بالاتر از حد مورد نیاز بدن :

نشانه‌های مسمومیت عبارت‌اند از: ناراحتی معده، استفراغ ، سرگیجه، سردرد، خواب آلودگی، افزایش تعریق، ناهماهنگی عملکرد عضلات، عدم تحمل الکل، توهم و کم خونی. کاهش کلسترول خوب بدن (HDL) و افزایش کلستروب بد بدن (LDL) و....

برخی از منابع غذایی روی:

مواد غذایی پر پروتئین (مانند گوشت قرمز، ماهی، مرغ و بوقلمون، میگو، خرچنگ و دیگر ماهی‌های صدف) ، مغزهای خوراکی و...

گوشت گاو و گوسفند بیشتر از گوشت ماهی حاوی روی هستند. بخش‌های قرمز گوشت مرغ نسبت به بخش‌های سفید بیشتر حاوی روی است.

منابع غذایی دیگر که میزان روی قابل جذب آنها کمتر از منابع ذکر شده هستند شامل لوبیا، نخود چشم سیاه، سویا، بادام زمینی، غلات کامل، فیبرو، توفو، مخمر آبجو، سبزی پخته شده، قارچ، لوبیا سبز و دانه کدو است.

جوانه گندم منبع خوبی از روی می‌باشد که خوردن آن به همه افراد توصیه می‌شود.

دلایل موثر بر مصرف این مکمل‌ها متعددند.برخی از مهم ترین دلایل مصرف مکمل‌های غذایی توسط افراد عبارتند از :کاهش خستگی و ضعف ، بهبود اشتها ، حفظ و ارتقاء وضعیت سلامت عمومی‌، تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری‌ها، تامین انرژی بیشتر، افزایش قوای عضلانی ، زیبایی و سلامت پوست ، مو و ناخن‌ها و...

مصرف این مکمل‌ها برای یک فرد سالمی‌که دارای تغذیه مناسب است، لزومی‌ندارد و دریافت بیش از حد آنها می‌تواند اثرات جانبی و عوارض سوئی بر بدن داشته باشد. به طور مثال، سالانه حدود 23 هزار ویزیت بخش اورژانس در ایالات متحده مربوط به عوارض جانبی مکمل‌های غذایی و عمدتاً تظاهرات قلبی عروقی است.

در یک مطالعه مشخص شده است که مصرف برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی با افزایش خطر مرگ و میر کلی مرتبط می‌باشند که مهمترین آنها آهن بود و در مطالعه دیگری مشخص شده است که دریافت کلسیم بالاتر از نیاز بدن، خطر بروز آترواسکلروزیس( تصلب شرائین) را طی پیگیری‌های طولانی مدت نشان داده است .همچنین در مطالعه دیگری مشخص شده است که ترکیب مکمل اسید فولیک و B12 خطر مرگ و میر از همه علل و سرطان را افزایش می‌دهد.